PKD Kat of Polycysteuze Nierziekte: Oorzaken, Symptomen en Verzorging
De PKD bij de kat - polycystic kidney disease of polycysteuze nierziekte - is een van de meest voorkomende ziekten die de nieren van kat treffen. Cysten verschijnen en groeien in deze organen en kunnen leiden tot een acute en chronische nierinsufficiëntie die fataal kan zijn voor het dier. Deze uitgroeisels worden groter in het parenchym en drukken op dit weefsel naarmate ze groeien. De progressie van de ziekte is niet voor alle katten gelijk, het verloopt snel of langzaam afhankelijk van de omstandigheden en de staat van de nieren.
Oorzaken van polycysteuze nierziekte bij de kat
Polycystose is een aangeboren, genetische en erfelijke ziekte, wat betekent dat het dier er vanaf de geboorte mee wordt getroffen. Geen enkele externe factor speelt een rol in het ontstaan ervan, aangezien het gaat om een verandering op het niveau van het dominante autosomale gen. Alle dieren met deze afwijking, ongeacht hun geslacht (mannelijk of vrouwelijk), zijn geneigd deze afwijking door te geven aan hun nakomelingen. Echter, de ontwikkeling van de ziekte is niet hetzelfde voor alle katten die dit abnormale gen dragen.
Deze nierziekte wordt van generatie op generatie overgedragen en treft voornamelijk Perzische katten, maar ook andere rassen, met name de aanverwante lijnen. Hierdoor kan deze invasieve ziekte het Chartreux, de Heilige Birmaan, de Ragdoll, de Maine Coon, de Scottish Fold, de Britse Korthaar, de Selkirk Rex en de Exotische Korthaar treffen. Al deze katten zijn vatbaar voor dit probleem, ongeacht hun gen (gemuteerd of niet). PKD kan ook voorkomen bij andere rassen, hoewel deze mogelijkheid zeldzaam is.
Bij voortplanting hangt de waarschijnlijkheid van overdracht van de ziekte aan het nageslacht af van de ouders:
- In de meeste gevallen resulteert de kruising tussen twee katten met het abnormale gen enkel in doodgeboren kittens.
- Het risico op overdracht van deze afwijking en de ziekte is 50% wanneer slechts een van de ouders is getroffen en de andere een gezond dier is.
- Het paren van twee normale homozygote katten leidt tot de geboorte van gezonde kittens, niets wordt doorgegeven aan de volgende generatie.
Symptomen en diagnose van PKD
Het ontbreken van symptomen tijdens de eerste fasen (vooral bij de geboorte) maakt het niet makkelijk om de getroffen katten te identificeren. Over het algemeen vertonen ze geen voorbodes gedurende de eerste drie levensjaren, wat het niet mogelijk maakt om de ziekte in een vroeg stadium te diagnosticeren.
Naarmate de ziekte vordert, verschijnen de symptomen en moeten deze onmiddellijk de eigenaar waarschuwen.
De zichtbare tekenen van polycysteuze nierziekte
Katten met deze genetische aandoening kunnen lethargisch zijn, vermageren, hun eetlust verliezen en anorectisch worden, een slechte adem hebben, braken, veel dorst hebben en veel drinken, en ook meer dan gewoonlijk urineren.
De aanwezigheid van een van deze voortekenen betekent niet noodzakelijk dat de kat dit nierprobleem heeft. Een consultatie bij een dierenarts is essentieel, omdat de toestand een onderzoek en een aangepaste behandeling vereist.
De diagnose van PKD
Tijdens de consultatie palpeert de dierenarts de nieren om hun grootte en vorm te controleren. Een toename in hun volume en onregelmatigheid van hun uiterlijk tijdens dit onderzoek duidt op een afwijking in deze organen. Deze status van de nieren is het resultaat van de aanwezigheid van cysten in het parenchym. De bevestiging van de diagnose vereist extra onderzoeken zoals de DNA-test, de abdominale echografie en de röntgenfoto.
De meest betrouwbare screening is de genetische test die het DNA van het dier gebruikt om vast te stellen of er al dan niet een mutatie van de genen is. Er wordt een wattenstaafje in de mond gebruikt om cellen te verzamelen die nodig zijn voor deze analyse. De test geeft slechts twee mogelijkheden:
- het onderwerp is heterozygoot, dat wil zeggen dat het twee genen heeft, waarvan één een mutatie heeft en de andere normaal is;
- de kat is homozygoot, hij heeft twee normale genen.
Heterozygotie bevestigt de waarschijnlijkheid van het ontwikkelen van deze ziekte, of het al in een bepaald stadium te hebben.
Abdominale echografie maakt het mogelijk om het bestaan van cysten in het nierweefsel vast te stellen. Dit onderzoek kan vanaf de leeftijd van 1 jaar worden aanbevolen en maakt het mogelijk om deze groeisels te detecteren dankzij hun zichtbaarheid.
Soms wordt ook een röntgenfoto gemaakt, maar het resultaat is niet zo betrouwbaar als de genetische test en de echografie.
Behandelingen en preventieve oplossingen tegen PKD
Er bestaat geen genezende behandeling om de polycysteuze nierziekte bij katten volledig te genezen, de verleende zorg is vooral gericht op het stoppen van de progressie van de aandoening en op het verlichten van de symptomen. De verzorging verbetert de dagelijkse kwaliteit van leven van het dier om het comfortabeler te maken en zijn levensverwachting te vergroten. De behandeling hangt af van de voortgang van de ziekte. Alleen de dierenarts heeft de bevoegdheid om de zorg voor te schrijven die aan het dier moet worden toegediend.
In elk geval kan een speciaal en aangepast dieet voor de kat voldoende zijn in de vroege stadia van de polycystic kidney disease. Ernstige gevallen vereisen het toedienen van medicijnen waarvan het voorschrijven enkel onder de bevoegdheid van de dierenarts valt. Naast het verlichten van de klinische symptomen, helpen deze therapeutische stoffen bij het verminderen van de nierbelasting om deze te ontlasten. De medicijnen voorkomen ook complicaties. Een systematische controle is gepland om de voortgang of niet van de ziekte te monitoren en vooral om de behandeling aan te passen.
De enige manier om de overdracht van polycystose te stoppen, is door het voorkomen van het paren van zieke dieren met andere katten. Om deze reden is het detecteren van de aandoening vóór de voortplantingsleeftijd van het dier essentieel om de getroffen katten te isoleren. Echografie kan worden uitgevoerd op alle predisponerende rassen zodra de dieren 1 jaar oud zijn, wat geldt voor de nakomelingen.
Samengevat! Eigenaren van Perzische katten en rassen die susceptibel zijn voor het ontwikkelen van deze cysten moeten het initiatief nemen om hun dierenarts te vragen naar PKD-screening bij routinebezoeken. Het beheersen van polycystic kidney disease vanaf de ontdekking ervan optimaliseert de levensverwachting van het dier. De fokkerij moet enkel plaatsvinden tussen gezonde dieren om niet deze genafwijking aan de nakomelingen door te geven.
