Wanneer moet u uw kat of hond naar de spoedeisende hulp brengen?
Diergeneeskundige noodgevallen: wanneer moet u zich zorgen maken?
Uw dierenarts bellen voordat u uw dier voor spoedconsultatie brengt, is een eerste noodzakelijke stap die de dierenarts in staat stelt om de urgentie van de situatie te beoordelen. Hieronder vindt u een lijst van levensbedreigende noodgevallen waarvoor u snel een dierenarts moet contacteren (de lijst is niet uitputtend).
Ongeval / Trauma / Val van meerdere verdiepingen
Elk ongeval op de openbare weg met een voertuig, hevige klap of iets dergelijks is vaak synoniem met een noodgeval. In feite kan het ongeval helaas spectaculair zijn en de letsels zijn meteen zichtbaar (breuk van een ledemaat, bloeding...), maar andere keren, ondanks de impact, lijkt het dier in orde. Desondanks moet men op zijn hoede zijn omdat ernstige interne letsels aanwezig kunnen zijn (interne bloedingen, cerebrale hypertensie,...) die alleen door een dierenarts kunnen worden gediagnosticeerd.
De vallen van meerdere verdiepingen betreffen vooral katten die een beetje te nieuwsgierig zijn. Ze worden "parachutistenkatten" genoemd. Net als bij ongevallen op de openbare weg kunnen de letsels zichtbaar of niet zichtbaar zijn, maar het wordt aangeraden om contact op te nemen met uw dierenarts.
Andere soorten trauma's kunnen ook onderdeel uitmaken van noodgevallen, met name voor jachtongevallen bij honden (slachtoffer van een vuurwapen, gevecht met een wild zwijn...) of zelfs heftige gevechten tussen soortgenoten. Vooral beten kunnen alleen zichtbaar zijn door kleine gaatjes in de huid, maar kunnen in werkelijkheid de oorzaak zijn van diepe wonden die vaak besmet zijn met bacteriën.
Deze verschillende verwondingen vereisen reiniging, desinfectie en hechtingen door de dierenarts, en het opstellen van een pijnstiller- en antibiotica behandeling is vaak noodzakelijk.
Problemen tijdens de bevalling en/of met de pasgeborenen
Tijdens de dracht van de teef of poes is het goed om ongeveer de datum van de bevalling te kennen om deze te kunnen in de gaten houden. Als het bevalproces te lang lijkt te debuteren, namelijk meer dan 2 uur tussen het verlies van het foetale water en de geboorte van de jongen, als de moeder al lang persinspanningen doet, als de pup/kitten zichtbaar is maar lijkt vast te zitten in de genitale tractus, als de moeder geen weeën meer heeft terwijl niet al haar pups/kittens zijn geboren etc... Al deze tekenen moeten de aandacht van de eigenaar trekken, omdat vaak chirurgisch ingrijpen nodig is door middel van een keizersnede om het leven van de moeder en de pasgeborenen te behouden.
Bovendien, wanneer een jonge pup/kitten niet meer zuigt en veel huilt, lijdt aan diarree en/of overgeven, is het beter om snel contact op te nemen met een dierenarts omdat pups/kittens veel kwetsbaarder zijn.
Vergiftigingen / vergiftiging door beten
Onze huisdieren hebben soms toegang tot huishoudelijke/industriële producten (bleekwater, rattengif, meststoffen...), tot bepaalde giftige planten (laurier, hortensia, klimop, aronskelk, maretak...) of zelfs tot voor mensen bestemde medicijnen (paracetamol…). Ook chocolade en uien zijn giftig voor onze huiscarnivoren.
De onbedoelde inname van deze stoffen kan zeer gevaarlijk zijn voor uw dier en zich uiten in verschillende symptomen afhankelijk van het ingenomen giftige product (braken, lusteloosheid, neurologische stoornissen, stuiptrekkingen...). De algemene regel is dat een vergiftigd dier zo snel mogelijk behandeld moet worden. Als de inname van het gif net heeft plaatsgevonden (minder dan 4 uur geleden), contacteer dan zo snel mogelijk uw dierenarts, want in sommige gevallen is het mogelijk om uw dier te laten braken om de absorptie van deze stoffen te beperken. Hoe dan ook, kom niet in actie op uw eentje!
Er zijn ook tal van gevallen van vergiftiging door contact, zoals bijvoorbeeld wanneer producten bedoeld voor honden op katten worden gebruikt (anti-parasitaire producten,...) of vice versa. Ook hier geldt dat hoe sneller de interventie is, hoe minder ziek uw dier zal zijn.
In alle gevallen is het beter om de verpakking of referenties van het ingenomen product mee te nemen, of het nu gaat om een huishoudelijk product of een medicijn, of om een monster van de plant mee te brengen als dat het geval is. Het is ook belangrijk om in te schatten hoeveel er is ingenomen.
We kunnen ook vergiftigingen door beten vermelden van stekende insecten (bijen, wespen, processievlinders,...), en door slangen. Deze kunnen een aanzienlijke zwelling veroorzaken van het gestoken/gebeten gebied, met belangrijke gevolgen als dit de luchtwegen blokkeert.
Dierengifcentra staan 24 uur per dag tot uw beschikking om advies te geven wanneer u vermoedt dat uw dier is blootgesteld aan een giftige stof of vergiftiging door beten.
Dierengifcentrum en Milieu van het Westen: 02 40 68 77 40
Ernstige en onbedwingbare diarree / braken
Bij aanhoudende en overvloedige waterige diarree met een aantasting van de algemene toestand en een totaal verlies van eetlust, is het van essentieel belang uw dierenarts te bellen (evenals bij braken alleen of in combinatie met diarree). De aanwezigheid van bloed in de ontlasting of het braaksel is een teken van ernst.
Deze symptomen gaan gepaard met een belangrijke uitdroging die ernstige gevolgen kan hebben voor het dier, vooral als het gaat om een jong of oud dier dat lijdt aan een chronische ziekte zoals hartfalen of nierfalen.
De hitteslag
De hitteslag treedt op wanneer de lichaamstemperatuur van uw dier te hoog wordt (hoger dan 40,5°C) gedurende een relatief korte tijd. Dit is vaker bij gezelschapsdieren omdat deze, in tegenstelling tot de mens, niet kunnen zweten, en de afgifte van warmte vindt alleen plaats door te hijgen. Laat daarom nooit een dier achter in een gesloten, warme en vochtige ruimte, zoals een auto. Ter illustratie: de binnentemperatuur van een auto die in de schaduw geparkeerd staat bij een buitentemperatuur van 29°C bereikt 49°C in 30 tot 80 minuten, en de lichaamstemperatuur van een hond opgesloten in deze auto bereikt 42°C in 20 tot 50 minuten. Bij een hitteslag is het dier in shocktoestand, met aantasting van meerdere organen en snel ontwikkelend hersenoedeem.
Breng uw dier in dit geval zo snel mogelijk naar een dierenarts, terwijl u het in een vochtige doek wikkelt en ervoor zorgt dat het zoveel mogelijk drinkt.
De inslikken van een vreemd voorwerp
Met vreemd voorwerp bedoelen we elk niet-eetbaar object dat uw kat of hond mogelijk heeft ingeslikt. De risico's van darmblokkades zijn groot, vooral als het gaat om grote vreemde voorwerpen (speelgoed, bal, stenen...) of "lineaire" objecten (touwen, panty's, sokken, ondergoed, versnipperde stof...). In dat geval is het essentieel om de dierenarts met spoed te bellen, die zal bepalen of een spoedoperatie noodzakelijk is.
De stuiptrekkingen
De stuiptrekkingen zijn gerelateerd aan storingen in de elektrische communicatie van neuronen in de hersenen. Ze kunnen worden veroorzaakt door hersenletsels die neuronen aantasten (tumor, hersenhematoom, schedelbreuk, hersenoedeem...), door metabole anomalieën (hypoglycemie...), door vergiftigingen of door epilepsie.
Stuiptrekkingen zijn gevaarlijk voor uw dier omdat zijn lichaamstemperatuur excessief toeneemt; de hersenen zijn in "oververhitting" en het dier kan zichzelf bezeren vanwege de ongecontroleerde bewegingen van zijn lichaam. Stuiptrekkingen die langer dan een paar minuten aanhouden zonder dat het dier bij bewustzijn komt, gaan leiden tot ernstige hersenletsels, daarom is het essentieel om uw dier met spoed naar de dierenarts te brengen om deze aanvallen te stoppen.
De ademnood
Ademnood is een noodsituatie waarbij de functies voor het transport van zuurstof van de omgevingslucht naar de lichaamscellen niet normaal verlopen. Klinisch kenmerkt ademnood zich door de moeilijkheid of zelfs onvermogen van het dier om te ademen. De ademhalingsbewegingen zijn veranderd, we spreken van dyspneu.
Ademnood kan vele verschillende oorzaken hebben, die vooral te maken hebben met aantastingen van de luchtwegen of het cardiovasculaire systeem. Andere tekenen kunnen aanwezig zijn, zoals bijvoorbeeld een hoest met pogingen om schuim op te spugen, wat duidt op een longoedeem dat vaak het gevolg is van hartfalen.
In ieder geval is het essentieel om uw dier naar de dierenarts te brengen zodat deze zuurstoftherapie kan toedienen en uw dier kalm kan houden.
Specifieke noodgevallen bij de hond
De maag-dilatatie-volvulus is een buikziekte die zich zeer snel ontwikkelt en vooral wordt gezien bij grote honden (Duitse Dog, Duitse Herder...), meestal ouder dan 7 jaar. Het wordt gekenmerkt door een snelle gasvormige uitzetting van de maag, die vaak gepaard gaat met een draaiing van dit orgaan. Verschillende factoren gerelateerd aan de maaltijd verhogen het risico op het optreden van een maag-dilatatie-volvulus: een hoge snelheid van inname van het voedsel (toename van het inslikken van lucht) of maaltijden met een groot volume (bevordert bacteriële fermentatie).
Zonder behandeling is de voortgang snel dodelijk. Het is werkelijk een medisch-chirurgische noodsituatie; een vroege en effectieve behandeling, evenals zorgvuldige postoperatieve bewaking, laten ongeveer 80 tot 85% van de getroffen dieren overleven.
Specifieke noodgevallen bij de kat
Als uw kat veel heen en weer loopt naar de kattenbak, daar enkele minuten blijft zonder dat er urine uitkomt of slechts enkele druppels, mogelijk vergezeld van bloed en geklaag/gejammer, is het mogelijk dat uw dier lijdt aan een blokkade van de urinewegen. Deze tekenen kunnen worden verward met constipatie maar het gaat eigenlijk om een overmatige vulling van de blaas die niet kan worden geleegd, wat sterke pijn veroorzaakt bij de kat, een risico op scheuring van deze blaas en andere stoornissen. Dit is echt een diergeneeskundige noodsituatie omdat uw kat snel een onthulling van de urinewegen nodig heeft.
