Astm bij de kat

Men schat dat 1 tot 5% van de katten last hebben van astma. Echter, het is waarschijnlijk dat deze prevalentie onderschat wordt. Astma kan op elke leeftijd optreden, hoewel jongvolwassenen tussen 1 en 8 jaar het vaakst getroffen zijn. Aan de andere kant lijken Siamese katten genetisch vatbaar te zijn voor deze aandoening. Het is een ziekte die op korte termijn ernstige gevolgen kan hebben, met name ademhalingsmoeilijkheden, maar ook op de lange termijn, omdat het de architectuur van de longen kan veranderen en schade kan veroorzaken.

Astma komt overeen met een reversibele obstructie van de luchtwegen. Net als bij mensen zijn de onderliggende mechanismen nog niet volledig bekend, maar het lijkt te gaan om een allergische reactie. Als reactie op een allergeen in de omgevingslucht, meestal huisstofmijt, trekken de spieren in de wand van de bronchiën samen: dit noemt men een bronchospasme. Daarnaast ontwikkelt zich een ontsteking: de wand van de bronchiën zwelt op en slijm, waarvan de productie gestimuleerd wordt, hoopt zich op. Dit alles leidt tot een obstructie van de bronchiën en belemmert de luchtcirculatie in de longen. Uitademen wordt moeilijk, de kat moet moeite doen en zijn spieren samentrekken om de lucht uit zijn longen te krijgen. Astma kan seizoensgebonden zijn, vooral wanneer het betrokken allergeen pollen is, bijvoorbeeld. Dit is echter vrij zeldzaam.

Astma uit zich in ademhalingsmoeilijkheden, een hoest of ademgeluiden, zoals piepende ademhaling. De kat is lusteloos en de symptomen verergeren met stress of inspanning. Meestal presenteert astma zich in een chronische vorm met periodes van acute crises. Er zijn dan grote overeenkomsten met menselijk astma. De acute crises kunnen vrij spectaculair zijn : de kat gaat liggen, met de kop naar voren gestrekt, de mond licht geopend en toont grote moeite met ademen. In deze situatie, probeer kalm te blijven en vermijd extra stress voor uw kat die zijn toestand zou verergeren. Toch is het een noodsituatie die het snel raadplegen van uw dierenarts vereist.
Er is momenteel geen test om astma met zekerheid te diagnosticeren. In rust, tussen de crises of tijdens het consult, kan de kat geen symptomen vertonen, wat de diagnose bemoeilijkt. Bij het uitluisteren van de luchtwegen is het soms mogelijk om krakend geluid of piepende ademhaling te horen. Soms ziet men op longfoto's een lichte verdikking van de bronchiën, maar bij sommige astmatische katten kunnen deze volledig normaal zijn. Andere aanvullende onderzoeken kunnen eventueel nuttige informatie verschaffen aan de dierenarts, om hem te helpen astma te onderscheiden van andere ziekten, met name bacteriële, parasitaire of schimmel bronchopneumonieën.
De diagnose van astma berust dus op de beschrijving van de symptomen door de eigenaar, uitsluiting van andere ziekten die vergelijkbare symptomen zouden veroorzaken, en de reactie op de ingestelde behandeling.

De behandeling hangt sterk af van de ernst van de ziekte en de frequentie van de crises, die sterk kunnen verschillen van kat tot kat. In alle gevallen is het onmogelijk een volledige en definitieve genezing te bereiken. Het is echter belangrijk een medische follow-up te doen, omdat onbehandeld astma soms complicaties kan veroorzaken. De doelstellingen van de behandeling zijn het verbeteren van de kwaliteit van leven van de kat en het voorkomen van complicaties en acute crises. Dit vereist het verminderen van slijmsecretie, het matigen van de ontstekingsreactie en het verwijden van de bronchiën.
De astmatische kat kan buiten de crises om een behandeling nodig hebben die is aangepast aan de intensiteit van zijn symptomen. Dit maakt het meestal gebruik van bronchodilatatoren, en corticosteroïden om de ontsteking te bestrijden. Deze twee behandelingen werken synergetisch. Ze kunnen systemisch worden toegediend of lokaal via een inhalatiekamer, soms meerdere keren per dag.  
Inhalatiekamers bestaan uit een masker dat tegen de snuit van de kat wordt gedrukt, en een compartiment waarin een doseerspray met het in te ademen medicijn wordt geplaatst. Zorg ervoor dat de kat normaal ademt in het masker, dat ongeveer tien ademhalingen op zijn plaats moet worden gehouden. Het gebruik van aerosoltherapie is erg interessant, omdat de actieve stoffen direct in de luchtwegen worden gedeponeerd. Het gebruik van een lokale toedieningsweg zorgt er ook voor dat de bijwerkingen van corticosteroïden verminderd worden. Echter, wanneer astma ernstig is, is dit niet altijd voldoende en kan het nodig zijn om tabletten oraal toe te dienen. Antibiotica zullen indien nodig en alleen in geval van bijkomende bacteriële infectie voorgeschreven worden.
Daarnaast moet men dagelijks bepaalde factoren vermijden die de kans op het ontstaan of het uitlokken van crises kunnen verhogen: stress, irriterende stoffen zoals rook, stof en aerosolen.

Gerelateerde artikelen: 
Toxoplasmose: vormt mijn kat een risico voor mijn zwangerschap?
FIV bij katten